چرا شمع خودرو اینقدر مهم است؟
شمع خودرو (Spark Plug) یکی از کوچکترین اما حیاتی ترین قطعات در موتورهای بنزینی است. بدون شمع، موتور خودرو شما هرگز روشن نخواهد شد! این قطعه کوچک مسئول ایجاد جرقه برای احتراق مخلوط سوخت و هوا در سیلندر است و عملکرد آن تأثیر مستقیمی بر قدرت موتور، مصرف سوخت و آلایندگی خودرو دارد.
اگر میخواهید بدانید شمع خودرو چگونه کار میکند، چه انواعی دارد، چه زمانی باید تعویض شود و چگونه میتوانید بهترین شمع را برای خودروی خود انتخاب کنید، این مقاله جامع را تا انتها بخوانید.
شمع خودرو چیست و چگونه کار میکند؟
شمع خودرو قطعهای است که در سر سیلندر موتورهای بنزینی نصب میشود و وظیفه اصلی آن ایجاد جرقه الکتریکی برای اشتعال مخلوط سوخت و هوا در محفظه احتراق است در ادامه به معرفی اجزای اصلی شمع خودرو میپردازیم:
- بدنه فلزی: اتصال به بدنه موتور و انتقال حرارت.
- عایق چینی: جلوگیری از نشت جریان الکتریکی.
- الکترود مرکزی: انتقال جریان ولتاژ بالا از کوئل به محفظه احتراق.
- الکترود جانبی: ایجاد فاصله با الکترود مرکزی و تولید جرقه.
- گپ (فاصله جرقه): فاصله بین دو الکترود که بر عملکرد شمع تأثیر میگذارد.
نحوه عملکرد شمع در موتور
1. کوئل (سیمپیچ احتراق) ولتاژ بالا (معمولاً 20,000 تا 40,000 ولت) تولید میکند، این ولتاژ از طریق وایر شمع به الکترود مرکزی شمع منتقل میشود و بین الکترود مرکزی و جانبی جرقه ایجاد میشود و همین جرقه مخلوط سوخت و هوا را مشتعل کرده و موتور روشن میشود. دیدی ؟ به همین راحتی !
انواع شمع خودرو و تفاوت های آنها
- شمعهای معمولی (Copper/Nickel) جنس الکترود : مس با پوشش نیکل - طول عمر: حدود 30/000 کیلومتر - قیمت : ارزان
- شمع های پلاتینیومی (Platinum) جنس الکترود : پلاتینیوم - طول عمر : تا 90 هزار کیلومتر - مزیت : عملکرد بهتر در برابر خوردگی و حرارت بالا
- شمع های ایریدیومی (Iridium) جنس الکترود : آلیاژ ایریدیوم - طول عمر : تا 120 هزار کیلومتر مزیت : جرقه قویتر ، کاهش مصرف سوخت ، افزایش شتاب
علا ئم خرابی شمع خودرو
اگر شمع خودرو به دلایلی دچار خرابی شود این نشانه هارا مشاهده خواهید کرد :
- لرزش و کشش موتور(تشخیص این موضوع برای همه آسان نیست)
- کاهش قدرت و شتاب خودرو (بعد از تعویض شمع با شمع ایریدیومی با کیفیت متوجه تغییرات ملموس خواهید شد.)
- افزایش مصرف سوخت
- سخت روشن شدن خودرو (مکث به هنگام استارت زدن)
- چراغ چک موتور روشن می شود (در برخی از خودرو ها)
- شنیدن صدای تقه از موتور
نحوه تعویض شمع خودرو (قدم به قدم )
1 . موتور را کاملا خنک کنید (حداقل 1 ساعت پس از خاموش کردن) سپس باتری را از قطب منفی جدا کنید ، کاپوت را باز کرد و محل شمع هارا شناسایی کنید.
2 . اگر خودروی شما دارای کاور پلاستیکی موتور است، آن را با دقت باز کنید(در برخی از خودروها نیاز به باز کردن لوله هوا یا جعبه فیلتر هوا نیز دارید)
3 . با دم باریک اطراف شمع را از گرد و خاک پاک کنید سپس آچار شمع را دقیقا روی شمع قرار دهید و با حرکت چرخشی خلاف عقربه های ساعت شمع را باز کنید.(اگر شمع سفت است، از اسپری نفوذی مثل WD-40) استفاده کنید و در آخر شمع را با انبردست سوزنی خارج کنید.
4 . در زمان نصب شمع جدید بهتر است حتما آنها را روغن کاری کنید سپس آنهارا در جای خود قرار دهید و با کمک آچار شمع آنهارا محکم سفت کنید . بعد از این کار وایر هارا در جای خودشان قرار دهید.
از سفت نمودن بیش از حد شمع ها بپرهیزید و لذا از آچار شمع استفاده کنید.
!نشانه خرابی قطعات مختلف از شکل ظاهری شمع معیوب
- رسوب روغن : نشانه مشکل در رینگ پیستون یا سوپاپ ها
- کربن سیاه : مخلوط سوخت غنی یا فیلتر هوای کثیف
- سوختگی سفید : تایمینگ جرقه نادرست
- خوردگی الکترود : زمان تعویض آن گذشته است
نکات فنی مهم که باید بدانید:
- هرگز روی موتور داغ کار نکنید {خطر آسیب به سر سیلندر}
- وایر هارا با فشار کامل وصل کنید {اتصال شل باعث جرقه ضعیف می شود}
- هر 50,000 کیلومتر وایر هارا تعویض کنید
سوالات متداول (Faq) در ارتباط با شمع خودرو(Spark Plug)
چرا پس از تعویض شمع موتور روشن نمی شود؟
- ترتیب وایر هارا چک کنید
- اتصالات باید بررسی شود
موتور بد کار می کند؟
- ممکن است وایر معیوب باشد
- شمع ها درست نصب نشده اند
تفاوت شمع فابریک با ایریدیمی چیست؟
از نظر تکنولوژی شمع های ایریدیومی مدرن و پیشرفته اند که موجب کاهش مصرف سوخت در خودرو و عمر طولانی تر شمع ها می شود.
در نهایت ...
شمع خودرو مانند پزشک موتور شماست ، وقتی خوب کار کند، تمام سیستم عملکرد بهینه خواهد داشت.سرمایه گذاری روی شمع های با کیفیت نه تنها مصرف سوخت را کاهش می دهد بلکه از هزینه های سرسام آور تعمیرات موتور جلوگیری به عمل می آورد.
نظر شما : تجربیات خود درباره تعویض شمع و یا سوالاتتان را با ما در میان بگذارید. چه شمعی را برای خودروی خود ترجیح میدهید؟
