چرا عدد اکتان برای خودروهای چری اریزو اهمیت دارد؟

خودروهای خانواده چری اریزو ۵ به‌ویژه مدل‌های توربو و اسپرت، از موتورهایی با فناوری پیشرفته و نسبت تراکم بالا بهره می‌برند. در چنین موتورهایی، کیفیت و عدد اکتان سوخت نقش مستقیم در عملکرد، شتاب، مصرف سوخت و عمر قطعات حیاتی مانند پیستون، شمع و سوپاپ دارد.

در کشورهایی مانند ژاپن، آمریکا یا چین، بنزین با اکتان ۹۵ تا ۹۸ به‌صورت عادی عرضه می‌شود، اما در ایران معمولاً بنزین با اکتان ۸۷ تا ۹۰ (معادل سوپر ۹۵ اکتان جهانی) در دسترس است. این تفاوت، به‌ویژه برای خودروهای توربوشارژ مانند اریزو ۵ توربو، می‌تواند باعث بروز پدیده‌ی خطرناک ناک یا ضربه‌ی موتور (Engine Knock) شود.

ناک موتور در اثر احتراق زودرس بنزین به‌دلیل کمبود عدد اکتان رخ می‌دهد و در بلندمدت موجب آسیب به پیستون، یاتاقان و سرسیلندر می‌شود. در چنین شرایطی، استفاده از اکتان بوستر استاندارد و باکیفیت، بهترین راه‌حل برای محافظت از موتور و حفظ عملکرد واقعی خودرو است.

معرفی خانواده اریزو ۵ و نیاز هرکدام به اکتان بوستر

۱. اریزو ۵ معمولی (۱.۵ لیتری تنفس طبیعی)

این مدل از موتور SQRD4G15 با توان حدود ۱۱۶ اسب بخار استفاده می‌کند. سیستم سوخت‌رسانی آن نسبتاً ساده است و در مقایسه با نسخه‌های توربو، حساسیت کمتری به عدد اکتان دارد.
 برای این مدل، استفاده از اکتان بوستر سبک و اقتصادی مانند Wynns در هر باک سوخت می‌تواند عملکرد موتور را بهینه نگه دارد و از رسوبات جلوگیری کند.

۲. اریزو ۵ توربو (۱.۵ لیتری با توربوشارژر)

این نسخه از همان موتور استفاده می‌کند اما با افزایش فشار بوست توربو و تراکم بیشتر، نیاز حیاتی به بنزین با عدد اکتان بالا دارد. بنزین معمولی در ایران برای این خودرو ناکافی است و باعث افت توان، افزایش مصرف سوخت و ناک می‌شود.
 برای این مدل، توصیه می‌شود در هر بار سوخت‌گیری از اکتان بوستر قوی مانند  سوپرمیوم وینز یا Gumout استفاده شود تا عدد اکتان بنزین به محدوده‌ی 92 - ۹۵ برسد.

۳. اریزو ۵ اسپرت

مدل اسپرت از لحاظ فنی نزدیک به نسخه‌ی توربو است اما در برخی کشورها با تنظیمات متفاوت ECU عرضه می‌شود. این خودرو به بنزین با کیفیت بالا و احتراق یکنواخت نیاز دارد تا از ناک جلوگیری شود.
 اکتان‌بوسترهای حرفه‌ای نظیر Gumout یا Lucas می‌توانند به‌طور محسوسی کیفیت احتراق را بالا ببرند و شتاب‌گیری خودرو را نرم‌تر کنند.

همچنین بخوانید :  ^{ناک زدن خودرو آریزو ۵؛ علت، نشانه‌ها و راه‌های رفع آن}

 چرا اکتان بوستر در ایران ضروری است؟

با توجه به کیفیت پایین سوخت، بسیاری از رانندگان خودروهای توربو یا اسپرت با مشکل تق‌تق یا صدای ضربه‌ی موتور مواجه می‌شوند. دلیل این صدا همان پدیده‌ی ناک است.

اکتان بوسترها با افزودن ترکیباتی مانند MTBE، MMT یا تولوئن، فرآیند احتراق را کنترل کرده و زمان انفجار بنزین را به تاخیر می‌اندازند. در نتیجه موتور نرم‌تر کار می‌کند، دمای احتراق کاهش می‌یابد و خطر سوختن سوپاپ‌ها و پیستون کمتر می‌شود.

همچنین بسیاری از برندهای معتبر اکتان بوستر، دارای ترکیبات تمیزکننده سیستم سوخت (Fuel System Cleaner) هستند که باعث پاکسازی انژکتورها و محفظه‌ی احتراق می‌شود.

 عملکرد علمی اکتان‌ بوستر

اکتان بوسترها ترکیبات شیمیایی خاصی هستند که با افزایش مقاومت بنزین در برابر احتراق زودرس، عدد اکتان را بالا می‌برند. عملکرد آن‌ها به دو بخش تقسیم می‌شود:

1. بهبود احتراق: جلوگیری از انفجار زودهنگام مخلوط هوا و سوخت.
2. افزایش کارایی موتور: احتراق کامل‌تر، کاهش دوده و کاهش مصرف بنزین.

به‌طور میانگین، یک بطری استاندارد اکتان‌بوستر می‌تواند عدد اکتان سوخت را بین 1 تا 3 واحد افزایش دهد.

 معرفی و بررسی برندهای برتر اکتان بوستر برای اریزو

۱. اکتان بوستر Gamout

اکتان‌بوستر گاموت (Gamut) یکی از برندهای معتبر در بازار ایران است که با فرمولاسیون اروپایی تولید می‌شود. این محصول علاوه بر افزایش عدد اکتان، حاوی افزودنی‌های ضد خوردگی و پاک‌کننده است.

ویژگی‌ها:

• افزایش اکتان بین 2 تا 3 واحد
• کاهش صدای ناک و لرزش موتور
• سازگار با موتورهای توربو
• بهبود شتاب اولیه
• جلوگیری از تشکیل رسوب در سوپاپ‌ها و انژکتورها

نکته فنی:
در آزمایش‌های مقایسه‌ای، Gamut توانسته در خودروهای توربوشارژ مانند اریزو ۵ توربو، نسبت تراکم مؤثر را به حالت ایده‌آل نزدیک کند و در تست شتاب ۰ تا ۱۰۰، حدود 1 ثانیه بهبود ثبت شده است.

 ۲. اکتان بوستر Wynns

برند وینز (Wynns) محصول کشور بلژیک است و در سطح جهانی شناخته‌شده محسوب می‌شود. این اکتان‌بوستر در کشورهای اروپایی برای موتورهای پیشرفته با استاندارد Euro 6 استفاده می‌شود.

مزایا:

• افزایش اکتان بین 1 تا 3 واحد
• مناسب برای اریزو ۵ معمولی و اسپرت
• پاک‌کنندگی بالا برای انژکتور
• کاهش آلایندگی خروجی اگزوز
• دارای تاییدیه از Wynns.eu برای موتورهای توربوشارژ

نکته فنی:
Wynns به‌دلیل فرمول با پایه‌ی Metal-Free (فاقد فلز)، برای استفاده‌ی مستمر کاملاً ایمن است و در طولانی‌مدت باعث آسیب به سنسور اکسیژن یا مبدل کاتالیزوری نمی‌شود.

 ۳. اکتان بوستر Lucas

برند آمریکایی Lucas Oil از معتبرترین تولیدکنندگان مواد افزودنی سوخت در جهان است. اکتان‌بوستر لوکاس با فرمولاسیون بسیار قوی خود، مخصوص موتورهای پرقدرت و توربوشارژ طراحی شده است.

ویژگی‌ها:

• افزایش اکتان بین 2 تا 3 واحد
• مناسب برای اریزو ۵ توربو و اسپرت
• بهبود چشمگیر در شتاب و کارکرد نرم موتور
• تمیزکننده قدرتمند سیستم سوخت
• قابل استفاده با هر نوع بنزین بدون آسیب به مبدل کاتالیزوری

نکته فنی:
در تست‌های منتشرشده توسط LucasOil.com و مجلاتی مانند MotorTrend، این محصول توانسته است در خودروهای ۱.۵ لیتری توربو (مشابه اریزو ۵ توربو) دمای احتراق را تا ۴٪ کاهش دهد و در عین حال توان خروجی موتور را حدود ۳٪ افزایش دهد.

 جدول مقایسه فنی سه برند اکتان‌بوستر

 نکات ایمنی و نحوه استفاده از اکتان بوستر

1. همیشه اکتان بوستر را قبل از پر کردن باک بنزین داخل باک بریزید تا به‌خوبی با سوخت ترکیب شود.
2. از ترکیب چند برند مختلف هم‌زمان خودداری کنید.
3. در خودروهای توربو (اریزو ۵ توربو و اسپرت)، بهتر است در هر باک استفاده شود.
4. برای اریزو ۵ معمولی، استفاده هر ۲ باک کافی است.
5. از نگهداری بطری در محیط گرم خودداری شود، زیرا برخی ترکیبات آن فرار هستند.

با توجه به ساختار موتور و نیاز هر مدل:

•  اریزو ۵ معمولی: پیشنهاد می‌شود از Wynns یا Gamut استفاده شود. این دو برند علاوه بر افزایش اکتان، باعث تمیز شدن سیستم سوخت می‌شوند و قیمت مناسب‌تری دارند.

•  اریزو ۵ توربو: بهترین گزینه Lucas است؛ زیرا توان افزایش اکتان بالایی دارد و برای موتورهای توربو طراحی شده است. در صورت در دسترس نبودن، Gumout انتخاب دوم ایده‌آل است.

•  اریزو ۵ اسپرت: با توجه به نزدیکی عملکردی به نسخه توربو، اکتان بوستر Wynns یا Lucas می‌تواند عملکرد موتور را بهینه کند و از ناک جلوگیری نماید.

در نهایت، آنچه اهمیت دارد، انتخاب برند معتبر و استفاده منظم اما کنترل‌شده از اکتان‌بوستر است. استفاده از محصولات بی‌کیفیت یا ناشناس می‌تواند نتیجه‌ی معکوس داشته باشد و به قطعات سیستم سوخت آسیب بزند.

 منابع معتبر خارجی

1. LucasOil.com – Octane Booster Technical Data
2. Wynns.eu – Octane Booster Product Sheet
3. Gamut Performance Additives – Fuel Enhancers Overview
4. FuelAndFriction.com – Understanding Octane Ratings
5. MotorTrend Magazine – Octane Boosters Tested